Ο Άνθρωπος

Ο Άνθρωπος

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος γεννήθηκε στην Τουρκοκρατούμενη Κρήτη στις 11 Αυγούστου 1864, στις Μουρνιές έξω από τα Χανιά. Ο πατέρας του, Κυριάκος, έμπορος διατηρούσε κατάστημα υαλικών στη χριστιανική συνοικία των Χανίων, τον Τοπανά. Η μητέρα του, Στυλιανή Πλουμιδάκη, καταγόταν από το Θέρισο. Κατά την Επανάσταση του 1866 ο Κυριάκος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κρήτη με την οικογένειά του για να εγκατασταθεί στη Σύρο από όπου επέστρεψε το 1872. Ο Κυριάκος έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην εκπαίδευση του γιου του, που φοίτησε διαδοχικά στα Χανιά, την Αθήνα και τη Σύρο. Στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών γράφτηκε το 1881, αλλά ο θάνατος του πατέρα του, το 1883, τον ανάγκασε να αναλάβει τη φροντίδα της οικογένειας και της πατρικής επιχείρησης.
Μετά την αποφοίτησή του, το 1886 ο Ελευθέριος άσκησε τη δικηγορία στα Χανιά, αλλά από το 1889 αναμείχθηκε στην πολιτική. Το 1891 παντρεύτηκε τη Μαρία Ελευθερίου-Κατελούζου με την οποία απέκτησε δύο γιούς, τον Κυριάκο και το Σοφοκλή. Ο θάνατος της γυναίκας του, το 1894, σημάδεψε βαθειά τη ζωή του. Η άσκηση της δικηγορίας, την οποία συνδύαζε με την πολιτική και τη δημοσιογραφία, του εξασφάλιζε τα μέσα για τη συντήρηση της οικογένειάς του. Από το 1906, όταν πέθανε η μεγαλύτερη αδελφή του, ανέλαβε το κύριο βάρος της φροντίδας της οικογένειάς του. Στο μεταξύ η πολιτική δράση τον απορροφούσε όλο και περισσότερο, καθώς μετά την επικράτηση της Επανάστασης στο Θέρισο η Κρήτη βάδιζε τον ταραχώδη δρόμο προς την Ένωση με την Ελλάδα. Οι δεσμοί φιλίας που ανέπτυξε με τους συνεργάτες και συναγωνιστές του κατά τα επαναστατικά χρόνια της δράσης του στην Κρήτη διατηρήθηκαν μέχρι το τέλος της ζωής του.
Τη δεύτερη γυναίκα του, Έλενα Σκυλίτση, γόνο πλούσιας οικογένειας της διασποράς, παντρεύτηκε στην Αγγλία το 1921, την εποχή της πρώτης του αυτοεξορίας, μετά την ήττα του στις εκλογές του 1920. Η Έλενα τον στήριξε στις δύσκολες ώρες της εξορίας και του εξασφάλισε την άνετη διαβίωση που οι οικογενειακές και πολιτικές περιπέτειες του είχαν στερήσει. Κατά τη διάρκεια της πρώτης αυτοεξορίας πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έγινε δεκτός με εκδηλώσεις λατρείας από τον παροικιακό ελληνισμό του Νέου Κόσμου. Στο διάστημα αυτό δεν έπαυσε να χρησιμοποιεί την προσωπική του επιρροή προς όφελος των ζητημάτων της πατρίδας του. Και την επαύριο της Μικρασιατικής Καταστροφής, παρότι μακριά από την ενεργό πολιτική δράση, κλήθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη διάσκεψη της ειρήνης για να σώσει τη χώρα από τις οδυνηρές συνέπειες της ήττας.
Στην Ελλάδα επέστρεψε για ένα μικρό χρονικό διάστημα το 1924 και μονιμότερα το 1927, αποφασισμένος να αναμειχθεί και πάλι στην πολιτική.
Το οικογενειακό σπίτι της Χαλέπας, το οποίο είχε κτίσει ο πατέρας, το 1877, και στο οποίο ο Ελευθέριος είχε ζήσει εκτός από μικρά διαλείμματα, ως το 1910, ανακαινίσθηκε με την προσωπική του επίβλεψη ριζικά το 1927. Έκτοτε αποτέλεσε την κατοικία του Βενιζέλου κατά τα μακρά χρονικά διαστήματα που εκείνος βρέθηκε στα αγαπημένα του Χανιά, στην πόλη όπου αισθανόταν ήρεμος και ασφαλής, την ταραχώδη περίοδο μέχρι την αποχώρησή του από την Ελλάδα το Μάρτιο του 1935.
Όπως σε άλλο κεφάλαιο αναφέρεται ο Βενιζέλος είχε επιστρέψει στην ενεργό πολιτική κατά το διάστημα 1928-1933. Την περίοδο αυτή, παρά την προχωρημένη ηλικία του -το 1928 ήταν ήδη 65 ετών- επέδειξε εντυπωσιακή νεανική ζωτικότητα και το γνώριμο πυρετώδες πάθος του για δημιουργία. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του τα χαρακτηριστικά  της προσωπικότητάς του, που τον καθιέρωσαν ως τον επιφανέστερο Έλληνα πολιτικό των νεότερων χρόνων, ήταν η προσωπική του ακτινοβολία, η δύναμη της πειθούς και η σπάνια ικανότητα για εντατική εργασία. Από την ενεργό πολιτική και από την Ελλάδα αποχώρησε οριστικά μετά το αποτυχημένο κίνημα του Μαρτίου 1935. Με ενδιάμεσους σταθμούς τα Δωδεκάνησα και τη Ρώμη, έφθασε στο Παρίσι όπου εγκαταστάθηκε σε διαμέρισμα της οδού Beaujon 22. Εκεί, αυτοεξόριστο αλλά συνεχώς εργαζόμενο, τον βρήκε το τέλος της ζωής του ύστερα από εγκεφαλική συμφόρηση, στις 18 Μαρτίου 1936.

 

Ο Επαναστάτης


Μετάβαση στο περιεχόμενο